Cá bò không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng. Đặc biệt, giá cả của loại cá này cũng rất phù hợp với túi tiền của nhiều người tiêu dùng. Trên bài viết này, hãy cùng NatuFood khám phá “tất tần tật” về cá bò, bao gồm định nghĩa, giá trị dinh dưỡng, phân loại và quy trình làm món cá bò khô trứ danh nhé!
Mục lục
Con cá bò – Đặc sản miền biển
Cá bò mang lại giá trị kinh tế lớn đối với ngư dân miền biển trong vài năm gần đây. Loại cá nước mặn này sống nhiều và rất phổ biến ở miền Trung nước ta. Cá bò thuộc họ Monacanthidae, có tên khoa học tiếng Anh là Aluterus monoceros, và nằm trong bộ cá Nóc khoảng 42 loài. Loài cá này phát triển tốt nhất trong các hốc đá ở vùng nước cạn của các khu vực biển nhiệt đới, và chúng thích sống ở tầng đáy với độ sâu từ 0m đến 50m.
Hình dáng của cá bò
Cá bò có hình thoi giống hình oval, chiều dài trung bình từ 15cm đến 25cm. Thân thon dài và đẹp, mặt hơi nghiêng, miệng nhỏ nhưng nhọn dài. Phần trên lồi, phần dưới lõm, vảy nhỏ, da nhám, có màu xám nhạt tới nâu xám, chấm nâu và vết nâu trên phía trên. Vây lưng và vây hậu môn màu nâu vàng, màng đuôi nâu đậm. Cá bò có hàm cứng và răng dính liền với hàm tạo thành một mảnh chắc chắn, bụng có màu xám trắng. Thịt cá có màu trắng thơm ngon như thịt gia cầm, đặc biệt là thịt gà.
Những giá trị dinh dưỡng của cá bò
Cá bò có nhiều giá trị dinh dưỡng như các loại hải sản khác như cá ngừ đại dương. Thịt cá bò khi phơi khô có vị ngọt đậm, đổi màu thành vàng ươm, ăn dai dai rất ngon, kích thích vị giác. Chính vì những đặc điểm này mà rất nhiều người thích ăn cá bò. Loại cá bò nguyên bản rất trắng, được ví như thịt gà. Tuy nhiên, sau khi phơi khô và xử lý, cá bò có màu vàng.
Cá bò chứa nhiều protein, chất béo và một số loại vitamin A, D, E, B12. Mặc dù chứa ít calo, chỉ 126 calo trong 100 gram sản phẩm, cá bò vẫn là lựa chọn tuyệt vời cho những người đang giảm cân hoặc lo lắng về việc tăng cân. Cá bò cũng giúp cơ thể có được canxi, phốt pho và vitamin D, tốt cho xương và răng chắc khỏe, hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp và tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, vitamin B12 trong cá bò có vai trò quan trọng trong việc bổ máu, làm đẹp da và tăng cường thị lực. Cá bò còn chứa vitamin E và omega-3, tốt cho tóc, cân bằng nội tiết, ngăn ngừa bệnh tim mạch, huyết áp cao và cho giấc ngủ tốt.
Phân loại các loại cá bò và cách phân biệt
Dưới đây là một số thông tin để bạn phân biệt các loại cá bò trên thị trường. Tuy nhiên, dưới đây chỉ là những loại phổ biến nhất mà bạn nên tham khảo.
-
Cá bò hòm (cá thiết giáp): Loại cá này được dân vùng biển đặt biệt danh “gà nước mặn” vì đầu mặt giống con bò, thân hình vuông vắn giống chiếc hòm. Cá bò hòm thường có ở khu vực Duyên Hải Nam Trung Bộ, đặc biệt là các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh. Mặc dù vẻ ngoài của cá bò hòm không đẹp, nhưng thịt lại rất ngon, mềm, trắng và không có mùi tanh như nhiều loại cá khác. Tuy nhiên, việc khai thác cá bò hòm gặp nhiều khó khăn và số lượng cá bò hòm ngày càng ít đi.
-
Cá bò da đá: Chất lượng thịt của loại cá này không kém các loại cá khác cùng loại. Cá bò da đá có vẻ ngoài bặm trợn, với đôi mắt sâu thẳm và da màu đen trũi, có màu xám ở lưng giống áo giáp và điểm xuyến những đốm trắng. Loại này chủ yếu ăn các sinh vật như tôm hùm, cua biển và cá nhỏ. Thịt của cá bò da đá ngon, dai, ngọt, thơm mà không bị tanh. Cá sống xa bờ và chủ yếu ở các rạn san hô. Cá bò da đá thường được sử dụng để làm mồi nhậu và là loại cá dễ đánh bắt.
-
Cá bò gai (cá bò khế): Cá bò gai có hình dáng giống loại cá hòm. Tuy nhiên, chúng có nhiều gai nhọn và rất sắc xung quanh. Cá bò gai sống dưới đáy bùn và trong rặng san hô, đặc biệt là ở các vùng nước sâu. Việc đánh bắt loại cá này khá khó, nên chúng được xếp vào loại cá quý hiếm nhất.
-
Cá bò vàng: Loại cá này sống chủ yếu ở vùng nước ngọt, đặc biệt là vùng thượng nguồn Sông Đà. Cá bò vàng có thân thuôn dài, mắt lồi và da màu vàng. Chúng sống chui rúc ở các khe đá và rất khó khai thác. Do đó, cá bò vàng được coi là đặc sản quý hiếm và có giá trị cao.
Quy trình làm cá bò khô
Trong những năm gần đây, cá bò khô đã trở thành một món ăn nổi tiếng, được nhiều người quan tâm và biết đến vì đây là món ăn ngon và dễ chế biến. Nhưng bạn đã bao giờ thắc mắc về quy trình làm món ăn này chưa? Hãy cùng NatuFood khám phá quy trình làm cá bò khô tiêu chuẩn.
Thông thường, người ta sử dụng cá da để sản xuất cá bò khô, bởi loại cá này có sản lượng nhiều và dễ chế biến. Bước đầu tiên là sơ chế cá bò bằng cách khử mùi tanh bằng muối, rửa sạch và để ráo nước. Sau đó, lọc thịt và lấy phần nạc. Da của cá bò được loại bỏ để giữ lại phần thịt.
Sau khi lọc thịt, cá bò được phơi nắng. Mỗi miếng cá được xếp trên lưới nhựa, giàn hoặc dụng cụ phơi chuyên dụng, với khoảng cách nhất định để đảm bảo ánh nắng chiếu vào từ mọi phía. Cần chọn những ngày nắng to có gió để phơi cá, tránh ngày mưa gió và ẩm ướt để đảm bảo chất lượng.
Cá bò được phơi dưới ánh nắng từ 9h sáng đến 15h chiều trong 2-3 ngày. Khi cá ngả sang màu vàng và không còn ẩm ướt, cá đã đạt chất lượng. Để tránh bụi bẩn, cá bò nên được phơi ở nơi thoáng mát, không gần nguồn nước ẩm và có nắng. Có thể cho một vài lát ớt lên mặt cá để tránh ruồi bu. Sau khi phơi khô, cá bò được đóng gói hút chân không và bảo quản ở nhiệt độ từ 4 đến 10 độ C.
Với những thông tin bổ ích trên, bạn đã có những kiến thức hữu ích về cá bò và quy trình làm cá bò khô. Hãy thử chế biến món ăn này và trải nghiệm hương vị thơm ngon của cá bò khô!
