Trái ngược với những gì mà nhà khoa học thiên tài Darwin đã dự đoán, một khám phá mới của các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng loài cá nhỏ nhất thế giới có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì những dải san hô.
Mục lục
Sự phát hiện gây bất ngờ
San hô là môi trường sống của rất nhiều loài động vật, bao gồm phù du, cá và tôm. Trong số đó, có tới một nửa không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Năm 1842, Darwin – nhà sáng lập thuyết tiến hóa – khi nghiên cứu về hệ sinh thái san hô, thường xuyên gặp phải một dải màu xanh lóe sáng nhanh chóng quanh khu vực này. Ông cho rằng những dải sáng này là những sinh vật phù du và chúng là nền tảng cơ bản của chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái san hô.
Loài cá nhỏ cryptobenthic
Trải qua hơn một thế kỷ nghiên cứu, cuối cùng một nhóm nghiên cứu đã tìm ra bí mật của những dải sáng bí ẩn này. Đó chính là loài cá nhỏ cryptobenthic. Từ “crypto” trong tên gọi có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, có nghĩa là lẩn trốn, miêu tả đúng cách sống “trốn chui trốn nhủi” của chúng. Chúng lẩn trốn rất nhanh và có kích thước rất nhỏ. Theo tạp chí Science, chúng là loài động vật thủy sinh có xương sống nhỏ nhất trên Trái Đất, chỉ nặng chưa đến 0,1g và dài chưa tới 2cm.
TS Simon Brandl từ ĐH Simon Fraser (Canada) đã dành gần như cả sự nghiệp để nghiên cứu về loài cá này. Nhóm của Brandl cho rằng loài cá cryptobenthic chính là nhân tố quan trọng nhất trong việc duy trì hệ sinh thái san hô. Hiện tại, đã có khoảng 3.000 loài cá cryptobenthic được ghi nhận, trong đó chỉ có khoảng 1.000 loài đã được mô tả.
Sự đóng góp quan trọng của cá cryptobenthic
Số lượng cá cryptobenthic sinh sống trên một mét vuông có thể lên đến 100 con, là “tập đoàn” đông đúc nhất trong hệ sinh thái san hô. Trong một năm, loài cá này có thể sinh ra đến 7 thế hệ. Số lượng cá cryptobenthic sinh sôi trở lại sau mỗi lần sinh ra lại đúng bằng số lượng mất đi. Trên một dải san hô dài 10km ở vùng biển nước Úc, 70% con cá con được ghi nhận là cryptobenthic.
Số lượng cá cryptobenthic cũng là nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng nhất cho san hô và các loài động vật khác trong hệ sinh thái. Theo tính toán của nhóm nghiên cứu, cá cryptobenthic đóng góp đến 60% lượng thức ăn có nguồn gốc từ cá cho san hô, giúp san hô có đủ dinh dưỡng trong khi sống ở đáy đại dương.
Một loài cá đáng kể
Đặc biệt, trong khi nhiều loài động vật khác đang chịu tác động của biến đổi khí hậu, cá cryptobenthic vẫn duy trì “phong độ” sinh sản và vẫn cung cấp thức ăn đều đặn cho hệ sinh thái san hô. Nhà môi trường học san hô Nick Graham từ ĐH Lancaster (Anh) nhận xét rằng nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nền tảng của mỗi rạn san hô. Ông cũng cho biết rõ ràng, cá cryptobenthic không phải là sinh vật phù du như Darwin đã dự đoán.
Đồng thời, Douglas McCauley, một nhà môi trường học từ ĐH California (Mỹ), cho biết có thể loài cá này còn đóng góp rất nhiều cho các môi trường biển khác ngoài san hô.
Images: