Một ngày nọ, bạn nhìn vào bể cá và thấy những cây thủy sinh xanh tươi trên nền hoặc gắn trên đá. Tuy nhiên, bạn có thể nhận ra rằng cây dần mất đi sắc xanh, chuyển sang màu vàng và thậm chí có thể chết đi. Điều này là một vấn đề phổ biến mà cây thủy sinh thường gặp phải, và có rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong số đó, thiếu ánh sáng và dưỡng chất là hai nguyên nhân phổ biến nhất.
Mục lục
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về 6 nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng vàng lá và cách giải quyết vấn đề này.
1. Thiếu dưỡng chất (Nitơ, Kali, Sắt, Magie, Canxi)
Nếu cây thủy sinh của bạn gặp vấn đề về phát triển, nguyên nhân phổ biến nhất có thể là cây đang thiếu dưỡng chất. Đây có thể là các nguyên tố đa lượng như Nitơ, Canxi, Magie, Kali hoặc các nguyên tố vi lượng như Sắt. Khi cây thiếu dưỡng chất, chúng không thể tổng hợp diệp lục để tạo ra màu xanh.
Thiếu Nitơ
Tình trạng cây thiếu Nitơ thường xảy ra khi bạn thay nước quá nhiều, làm mất đi nguồn Nitơ cần thiết cho cây phát triển. Cây có thể lấy Nitơ từ dinh dưỡng trong phân nền hoặc từ các chất thải hữu cơ trong bể. Thay nước quá nhiều trong trường hợp này có lợi cho cá, nhưng có thể gây hại cho cây, kể cả khi bạn thêm phân nước đều đặn.
Dấu hiệu của cây thiếu Nitơ là lá cũ chuyển sang màu vàng và trở nên trong suốt, đặc biệt ở phía đầu lá. Cây đang hấp thụ Nitơ từ lá cũ ở phía dưới để phát triển lá con ở phía trên.
Thiếu Sắt
Biểu hiện của cây thiếu Sắt là lá mới mọc bị vàng nhưng gân lá vẫn giữ được màu xanh. Các lá già khác vẫn bình thường và không có dấu hiệu vàng.
Khi cây thiếu Sắt, bạn nên sử dụng phân nước chứa nhiều Sắt như phân nước dành cho cây lá đỏ.
Thiếu Phốt phát
Phốt phát là một nguyên tố đa lượng khác, tương tự như Nitơ. Khi cây thiếu Phốt phát, lá già sẽ chuyển sang màu vàng với các đốm nâu. Lá cũng có thể xuất hiện rêu đốm xanh khi cây bắt đầu chết.
Trường hợp này không phổ biến vì các loại thức ăn thông thường cho cá đã cung cấp đủ Phốt phát cho cây phát triển. Tuy nhiên, nếu bạn thay nước quá nhiều, cây vẫn có thể thiếu dưỡng chất này.
Thiếu Canxi
Nếu lá mới bị xoăn, quăn lại và chuyển sang màu vàng, có thể cây thiếu Canxi. Nếu bạn sử dụng nước lọc RO để nuôi cá hoặc tép, hãy chuyển Canxi vào bể. Bạn cũng có thể tăng độ Canxi trong nước bằng cách cho vỏ sò nghiền hoặc trứng nghiền vào bộ lọc.
2. Thiếu ánh sáng
Giống như cây cối bình thường, cây thủy sinh cũng cần ánh sáng để quang hợp. Mỗi loại cây có nhu cầu ánh sáng khác nhau, nhưng trung bình các cây cần từ 8-11 tiếng ánh sáng mỗi ngày để phát triển.
Dù bể của bạn có đủ dưỡng chất và nước sạch, cây vẫn không thể tận dụng nếu thiếu ánh sáng. Bạn cần sử dụng đèn thủy sinh chuyên dụng và chiếu sáng cho cây ít nhất 6-8 tiếng mỗi ngày. Các loại đèn led thông thường không cung cấp đủ ánh sáng cho cây quang hợp.
3. Nhiệt độ
Thông thường, cây thủy sinh thích nước mát. Đó là lý do mùa đông ở Việt Nam được coi là mùa thủy sinh, vì nhiệt độ trong khu vực nhiệt đới vào mùa đông khá phù hợp để cây thủy sinh phát triển – không quá lạnh và không quá nóng. Cây thủy sinh trong mùa này thường xanh tốt.
Một số loại cây có thể bị vàng nếu nhiệt độ bể quá cao, ví dụ như loại rêu minifiss. Để tránh bể quá nóng trong mùa hè, bạn nên tránh ánh nắng mặt trời chiếu vào bể, sử dụng quạt hoặc đầu tư mua bộ làm lạnh cho bể.
4. Thiếu CO2
Một số loại cây khó trồng nếu không cung cấp thêm CO2 vào bể. Có thể kể đến như cây sao nhỏ, tiêu thảo flamingo, trân châu ngọc chai, … CO2 có vai trò quan trọng trong quá trình quang hợp của cây, thiếu nó cây sẽ không thể trao đổi chất và không tạo ra diệp lục.
Hãy kiểm tra xem loại cây bạn trồng có yêu cầu khó khăn không. Hầu hết các loại cây có thể trồng nếu bạn đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và ánh sáng. Tuy nhiên, các loại cây yêu cầu cao sẽ phát triển chậm và yếu đuối. Một số loại khác có thể sống tốt trong môi trường nghèo CO2 hoặc ít ánh sáng.
5. Lá cây già
Nếu bạn đã thử thêm phân nước, cung cấp đủ ánh sáng và thậm chí thêm CO2 nhưng cây vẫn không có phản ứng, có thể do lá cây đã già đi.
Lá cây sẽ phát triển và già đi sau đó chết đi. Thời gian mãn kỳ của lá cây sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng loại cây. Trong trường hợp này, bạn không thể làm gì khác.
6. Cây bị bệnh
Cây cũng có thể bị nhiễm virus, vi khuẩn hoặc nấm nếu nước bể bị ô nhiễm. Lá cây vàng có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy cây bị nhiễm bệnh, sau đó bệnh có thể lây sang các cây khác và dẫn đến cái chết hàng loạt của cây thủy sinh.
Để tránh tình trạng này, bạn cần thay nước cho bể thường xuyên và sử dụng bộ lọc mạnh cho bể cá.
Cách tránh tình trạng cây bị vàng lá
1. Chọn loại cây phù hợp: Hãy chọn loại cây phù hợp với điều kiện của bể cá là bước đầu tiên để chăm sóc bể thủy sinh khỏe mạnh. Nếu bạn không đầu tư nhiều vào đèn và CO2 cho bể, hãy chọn những loại cây thủy sinh không yêu cầu quá nhiều.
2. Thêm phân nước: Khi nuôi bể thủy sinh trong thời gian dài, bể sẽ mất dưỡng chất. Đó là lúc bạn nên sử dụng phân nước để bổ sung dinh dưỡng. Dù thức ăn và phân cá có thể cung cấp một phần dưỡng chất cho cây, nhưng chúng sẽ không bao giờ đủ.
Nếu không chắc rằng cây đang thiếu nguyên tố nào, bạn có thể sử dụng loại phân nước tổng hợp để cung cấp toàn bộ chất dinh dưỡng cần thiết cho cây. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều phân nước cũng có thể khiến cho rêu phát triển nhanh. Trong trường hợp này, bạn cần giảm lượng phân nước, giảm ánh sáng và thời lượng chiếu sáng cho bể.
3. Thêm ánh sáng: Tùy thuộc vào loại cây, nhu cầu ánh sáng có thể khác nhau. Khi trồng nhiều cây trong bể, chúng cần nhiều ánh sáng hơn. Hãy sử dụng đèn thủy sinh chuyên dụng để cung cấp ánh sáng phù hợp cho cây phát triển.
4. Cung cấp môi trường ổn định: Stabilize là yếu tố quan trọng để chăm sóc cây thành công. Nếu bạn thêm phân nước định kỳ, hãy làm điều đó đúng theo lịch trình. Đừng quên châm phân nước và bổ sung lượng gấp đôi vào lần sau. Hãy tránh thay quá nhiều nước trong một lần. Độ sáng cũng nên giống nhau hàng ngày.
Cây cũng như cá, có thể cảm thấy căng thẳng khi môi trường thay đổi. Khi cây quen với môi trường trong bể, chúng sẽ khỏe và phát triển tốt hơn.