Do nhu cầu kinh tế, một số người dân sống trong vùng lòng hồ Trị An (huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai) đã xây dựng ao nuôi cá và những tác động đáng lo ngại đến môi trường bắt đầu xuất hiện. Trong số đó, thảm họa đáng chú ý nhất là sự xuất hiện của loài cá Hoàng Đế, một loài cá nhập khẩu từ Nam Mỹ.
Cá Hoàng Đế – Một loài cá nguy hiểm
Cá Hoàng Đế, còn được gọi là Peacock Bass trong tiếng Anh, tên khoa học là Cichla ocellaris, thuộc họ Cá Hoàng Đế Cichlidae và bộ cá Vược Perciformes. Loài cá này phổ biến ở các vùng nước ngọt. Tuy nhiên, chúng cũng có khả năng sống chịu đựng nước mặn ở nồng độ 18/oo (18 phần nghìn). Giống như hầu hết các loài thuộc họ Cichlidae, cá Hoàng Đế có tính hiếu chiến và chia lãnh thổ.
Cá Hoàng Đế là một loài cá ăn thịt. Chúng có tốc độ di chuyển nhanh, khác biệt so với các loài cá ăn thịt khác. Mồi chính của chúng thường là các loài cá nhỏ như Mè dinh, cá Trắng, cá Lòng tong đá… Với tốc độ tấn công nhanh, nguy cơ tuyệt chủng của một số loài cá bản địa là không thể tránh khỏi.
Sự lan tràn của cá Hoàng Đế
Ngư dân sống trong lòng hồ Trị An cho biết, cá Hoàng Đế đã xuất hiện nhiều từ tháng 9 – 10 năm 2006 và cho đến nay, loài cá này đã phát triển mạnh mẽ.
Theo ông Phùng Mỹ Trung, người điều hành trang web Sinh vật rừng Việt Nam, cá Hoàng Đế có kích thước chỉ khoảng 10-14cm vào tháng 11 năm 2006. Tuy nhiên, vào ngày 3 tháng 6 năm 2007, đã có cá thể lớn nhất được bắt, nặng khoảng 0,83kg và dài từ 100-140cm.
Loài cá Hoàng Đế đã có mặt ở khắp các chợ trong khu vực. Người dân có thể dễ dàng mua cá này từ chợ Vĩnh An.
Nguy cơ đe dọa môi trường
Theo ông Trung, từ những thực tế về sự sinh sản nhanh chóng, nguồn thức ăn dồi dào và các tài liệu khoa học, sự lan tràn và đe dọa của cá Hoàng Đế đối với các loài cá bản địa là rất lớn. Thảm họa môi trường có thể xảy ra tương tự như các đại dịch ốc Bươu vàng, cá Chim hay cá Lau kiếng.
Cá Hoàng Đế đang trở thành một mối đe dọa tiềm tàng cho môi trường và sự đa dạng sinh học của hồ Trị An. Để bảo vệ môi trường và đảm bảo sự tồn tại của các loài cá bản địa, cần có sự nhất quán và cố gắng từ tất cả mọi người.
Ảnh: LĐ
Huyền Anh