Hệ vi sinh cho hồ cá thủy sinh đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì chất lượng của hồ cá của bạn. Vậy cách tạo vi sinh cho hồ cá cảnh như thế nào để hiệu quả và đơn giản, với mức chi phí tốt nhất? Hôm nay, hãy cùng Thủy Sinh 4U khám phá một vài phương pháp được coi là hiệu quả và đơn giản nhất, phù hợp với mọi người.
Mục lục
Hệ vi sinh là gì?
Trước tiên, để hiểu rõ hơn về lý do chúng ta cần tạo vi sinh cho hồ cá, chúng ta cần hiểu rõ hơn về hệ vi sinh là gì và lợi ích của chúng đối với hồ cá thủy sinh.
Hệ vi sinh là tổng hợp của rất nhiều vi sinh vật trong tự nhiên. Mặc dù đã có nhiều vi sinh vật được phát hiện và đặt tên, nhưng cũng có nhiều loài mà chúng ta chưa biết rõ. Trong quá trình Cycle, chúng tồn tại ở nhiều khu vực với các điều kiện môi trường sống khác nhau. Trong môi trường thủy sinh, chúng có thể tồn tại và trao đổi chất ngay trên bề mặt nước. Tuy nhiên, rất ít vi sinh sống trôi nổi trong nước, hầu hết chúng bám vào các vật liệu như đá, nền, cây thủy sinh, vật liệu lọc,… Những loài vi sinh này không sống riêng lẻ, mà sống thành một quần thể, gọi là hệ vi sinh có tương tác và hỗ trợ nhau (gọi là biofilm).
Chu trình Nito
Đối với bể thủy sinh và cá cảnh, hệ vi sinh là một phần cực kỳ quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cả hệ thống. Chúng “lọc” nước và đảm bảo chất lượng nước phù hợp cho cá tép và thực vật trong hồ. Hệ vi sinh ổn định sẽ tạo ra một môi trường ổn định cho hồ thủy sinh, ngược lại, hệ vi sinh có vấn đề hoặc quá tải sẽ gây ra tình trạng rêu hại, cá tép bệnh tật, nước đục, có mùi, độc…
Phương pháp tạo hệ vi sinh hồ cá
Có rất nhiều phương pháp có thể sử dụng để tạo được một hệ vi sinh khỏe mạnh cho hồ cá. Tuy nhiên, điểm chung của chúng là cần một khoảng thời gian nhất định để thiết lập một hệ vi sinh hoàn chỉnh. Dưới đây là một vài cách mà bạn có thể tham khảo.
Chờ đợi
Phương pháp đầu tiên là chờ đợi. Hệ vi sinh tồn tại quanh thế giới chúng ta từ bao đời nay. Vì vậy, bạn có thể chờ đợi để hệ vi sinh tự sinh ra và hoàn chỉnh trong hồ cá của bạn. Thông thường, quá trình này kéo dài khoảng 28 ngày. Bạn có thể tham khảo bài viết chia sẻ về chu trình nitơ để hiểu thêm về quá trình tạo ra hệ vi sinh này.
Phương pháp này có ưu điểm là hoàn toàn miễn phí, nhưng nhược điểm là mất thời gian và hệ vi sinh chưa thể khỏe mạnh ngay từ đầu.
Sử dụng men vi sinh
Phương án sử dụng các dòng sản phẩm men vi sinh hiện tại được nhiều người quan tâm và sử dụng nhiều nhất. Đây là cách giúp bạn có thể hoàn thành quá trình cycle và tạo hệ vi sinh đủ mạnh để có thể thả cá và giúp bể ổn định nhanh chóng.
Quá trình cycle khi sử dụng các dòng sản phẩm vi sinh có thể được rút ngắn rất nhiều, thường chỉ cần từ 1 tuần đến 2 tuần là có thể hoàn thành quá trình này và bể cá của bạn đã có một hệ vi sinh tương đối tốt để hoạt động ổn định.
Phương pháp này hoạt động bằng việc bạn đổ trực tiếp các chủng vi sinh có lợi vào nước trong bể thủy sinh. Việc này giúp nước trong bể có trực tiếp các chủng vi sinh cần thiết mà không cần thời gian để thiết lập và tự sinh ra.
Vi sinh Biozym 303
Về ưu điểm, phương pháp này nhanh chóng và hiệu quả, mang đến nhiều chủng vi sinh có lợi. Tuy nhiên, nhược điểm chính là tốn chi phí. Tuy nhiên, mức phí hiện tại cũng rất phù hợp với mọi người, thường chỉ từ khoảng 30.000 đồng là bạn đã có thể mua vi sinh về sử dụng.
Dưới đây là một số dòng vi sinh bạn có thể tham khảo:
- Vi sinh Multibio
- Vi sinh Extrabio
- Vi sinh VSbio
- Vi sinh Stability
- Biozym 303
- Sử dụng sữa chua
Cách sử dụng vi sinh cho hồ cá với các dòng sản phẩm trên cũng khá đơn giản, bạn chỉ cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng là được.
Sử dụng xác động vật
Một trong những cách được nhiều người chơi nước mặn sử dụng để tạo hệ vi sinh nhanh và mạnh mẽ là sử dụng một con tôm bỏ vào trong hồ cá thủy sinh. Mục đích chính của việc này là để xác con tôm phân hủy, từ đó tạo ra các dòng vi khuẩn xử lý và xác của con tôm chính là thức ăn giúp hệ vi sinh phát triển.
Điều này giúp bạn nhanh chóng tạo được một hệ vi sinh tự nhiên, khỏe mạnh và hiệu quả. Phương pháp này tương đối đơn giản và ai cũng có thể thực hiện được.
Tuy nhiên, phương pháp này sẽ khó kiểm soát tốt và nước trong hồ có thể bị nhiễm độc trong một thời gian khá dài do chất phân hủy phát sinh. Ngoài ra, nước trong hồ có thể có mùi hơi khó chịu trong quá trình cycle và tạo hệ vi sinh này. Bạn cũng có thể sử dụng thức ăn phân hủy hoặc thả những dòng cá siêu khỏe để kích hoạt quá trình này bằng cách tạo ra môi trường có chất độc hại để hệ vi sinh hình thành và xử lý.
Tạo giá thể cho vi sinh
Việc tạo giá thể hay tạo một ngôi nhà cho hệ vi sinh sống, phát triển và xử lý chất trong nước là cực kỳ quan trọng. Bạn có thể tạo hệ vi sinh đến đâu, tốt như nào, nhưng nếu chúng không có giá thể để bám vào và hoạt động, các chủng vi sinh này sẽ dần yếu đi hoặc rất khó có thể phát triển mạnh mẽ.
Vì vậy, các hãng đã nghiên cứu và tạo ra các dòng vật liệu lọc có diện tích bề mặt cao, giúp tạo giá thể và ngôi nhà cho hệ vi sinh phát triển mạnh mẽ hơn.
Dưới đây là một số dòng vật liệu lọc bạn có thể tham khảo để tạo một bộ giá thể tốt nhất giúp hệ vi sinh phát triển hiệu quả:
- Đá nham thạch trắng hoặc lâu.
- Vật liệu lọc Neo
- Vật liệu lọc Matrix
- Vật liệu lọc Power House
- Vật liệu lọc Ehiem Substart Pro
- Vật liệu lọc Miniring
- …
Vật liệu lọc cho hồ cá
Với những dòng vật liệu lọc trên, hệ vi sinh có thể bám vào và phát triển, cũng như xử lý các chất độc hại tồn tại trong nước. Bạn có thể sử dụng chúng bằng cách đặt trực tiếp vào hồ thủy sinh hoặc để trong hệ thống lọc.
Các chủng vi sinh trong bể cá thường thuộc hai dòng chính, đó là Nitrosomonas và nhóm vi sinh còn lại như Nitrobacter. Việc chuyển hóa nitrit thành nitrat là quá trình quan trọng, vì sự tích tụ của nitrit dư thừa có thể gây ngộ độc và dẫn đến cá chết.
Oxy trong môi trường hồ cá thủy sinh có thể ức chế quá trình khử nitrat. Việc chọn các dòng vật liệu lọc phù hợp sẽ giúp quá trình này diễn ra hiệu quả hơn.
Có rất nhiều các dòng vật liệu lọc tốt cho hồ cá. Tuy nhiên, có 2 dòng được nhiều chuyên gia khuyên dùng nhất đó là Power House và Seachem Matrix Pond với bề mặt lớn và hạt dày, dòng vật liệu lọc này có thể nuôi các dòng vi sinh kỵ khí rất tốt.
Trong đó, quá trình tuần hoàn là sự kích hoạt hệ vi sinh hoàn chỉnh cho một hệ thống lọc mới. Dòng chảy của lọc tạo ra oxy, vi sinh cần chúng để phát triển mạnh mẽ, vì vậy, hãy lưu ý đến dòng chảy của lọc.
NH3 rất quan trọng trong việc tạo hệ vi sinh cho hồ cá thủy sinh, vì nó là một chất cực kỳ cần thiết với mọi sự sống. Thời gian tạo hệ vi sinh sẽ ảnh hưởng đến chỉ số NH3. Bạn có thể tạo môi trường có NH3 với các cách sau:
- Thả cá loài yếu, dễ chết hoặc các loài cá thải nhiều chất thải để chúng sống trong hồ trong một thời gian ngắn, khoảng 2-3 ngày.
- Cho các loại lá cây dễ mục vào hồ và để chúng phân hủy một cách tự nhiên.
Mục đích của việc này là làm bẩn nước để tạo ra một lượng NH3 cần thiết trước khi thả vi sinh vật. Cùng với quá trình này, việc cung cấp oxy để vi sinh vật phát triển cũng rất cần thiết.
Sau khi có đủ lượng NH3 cần thiết, việc châm vi sinh sẽ hiệu quả hơn rất nhiều lần so với việc thả trực tiếp khi mới vào nước.